Vật lí 9 Bài 24: Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

21/11/2023 - admin

Khi có dòng điện chạy qua ống dây dẫn, một trường từ xung quanh ống dây sẽ được tạo ra. Trường từ này có thể tác động lên các vật liệu dẫn điện gần đó, và trong một số trường hợp, nó cũng có thể gây ra hiện tượng từ trường đủ mạnh để ảnh hưởng đến các thiết bị điện tử hoặc các vật thể khác trong môi trường xung quanh. Nhằm mục đích giúp các em học sinh nắm được tổng quan về bài học, đội ngũ trường Lê Hồng Phong tổng hợp lại phần kiến thức thông qua bài viết này.

Lý thuyết về từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

1. Từ phổ, đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua

– Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua giống từ phổ bên ngoài của một thanh nam châm thẳng.

– Đường sức từ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua là những đường cong khép kín (hình vẽ). Bên trong lòng ống dây là những đoạn thẳng song song nhau.

– Ống dây có dòng điện chạy qua cũng được xem như là một nam châm. Hai đầu của nó cũng như là hai cực từ. Đầu ống dây có các đường sức từ đi ra là cực Bắc, đầu kia có các đường sức từ đi vào là cực Nam.

Từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua

2. Quy tắc nắm tay phải

a) Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào?

Chiều đường sức từ của ống dây phụ thuộc vào chiều của dòng điện chạy qua các cuộn dây.

b) Quy tắc nắm tay phải

Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.

Quy tắc nắm bàn tay phải

Bài tập vận dụng

 

Bài C1 – 65 SGK Vật Lý 9:

 

So sánh với từ phổ của thanh nam châm và cho biết chúng có giống nhau, khác nhau.

Lời giải:

Giống nhau: Bên ngoài giống với từ phổ của thanh nam châm.

Khác nhau: Trong lòng ống dây có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau.

 

Bài C2 – 65 SGK Vật Lý 9:

 

Nhận xét về hình dạng của các đường sức từ.

Lời giải:

Đường sức từ của ống dây tạo thành những đường cong khép kín.

+ bên trong ống dây là các đường thẳng song song cách đều nhau dọc theo trục của ống dây

+ bên ngoài ống dây là các đường cong đi đầu này đến đầu kia của hai ống dây.

 

 

Bài C3 – 65 SGK Vật Lý 9:

 

Cho nhận xét về chiều của đường sức từ ở hai đầu ống dây so với chiều của các đường sức từ ở hai cực của thanh nam châm

Lời giải:

Các đường sức từ tại hai đầu ống dây đi ra ở một đầu và đi vào ở đầu kia cũng giống như của thanh nam châm. Đường sức đi ra từ cực Bắc và đi vào ở cực Nam của ống dây.

+ Cực Bắc là đầu của ống dây mà khi ta nhìn thẳng vào tiết diện thẳng của ống dây ở đầu đó thì ta thấy dòng điện chạy ngược chiều kim đồng hồ.

+ Cực Nam là đầu của ống dây mà khi ta nhìn thẳng vào tiết diện thẳng của ống dây ở đầu đó thì ta thấy dòng điện chạy cùng chiều kim đồng hồ.

 

 

Bài C4 – 67 SGK Vật Lý 9:

 

Cho ống AB có dòng điện chạy qua. Một nam châm thử đặt ở đầu B của ống dây, khi đứng yên nằm đình hướng như hình 24.4 SGK. Hãy xác định tên các từ cực của ống dây.

Giải bài tập Vật lý lớp 9Lời giải:

Đầu B là cực Bắc, đầu A là cực Nam.

 

Bài C5 – 67 SGK Vật Lý 9:

 

Trên hình 24.5 SGK có một kim nam châm bị vẽ sai chiều. Hãy chỉ ra đó là kim nam châm nào và vẽ lại cho đúng. Dùng quy tắc nắm tay phải xác định chiều dòng điện chạy qua các vòng dây.

Bài C5 từ trường

Lời giải:

Đầu B của cuộn dây là cực Bắc, đầu A là cực Nam.

Kim số 5 bị vẽ sai chiều.

Vẽ lại:

Bài C5 từ trường của ống dây

Quy tắc nắm tay phải: Nắm trục ống dây bằng tay phải, sao chữ bốn ngón tay nắm lại hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.

Vậy dòng điện trong ống dây có chiều đi ra ở đầu dây B.

Bài C6 – 67 SGK Vật Lý 9:

Hình 24.6 SGK cho biết chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hãy dùng quy tắc nắm tay phải xác định tên các từ cực của ông dây.

Bài C6Lời giải:

Đầu B của cuộn dây là cực Nam, đầu A là cực Bắc.

Giải bài tập Vật lý lớp 9

 

 

5/5 - (1 bình chọn)
CLOSE
CLOSE