1. Lên kế hoạch thời gian và quá trình học một cách cụ thể
Vì đặc thù của Lịch sử là môn học gắn liền nhiều mốc thời gian, sự kiện, nhân vật và trải qua hàng nghìn, hàng triệu năm nên bạn không thể nào nhớ bao quát được tất cả kiến thức chỉ sau một, hai buổi ôn tập. Thay vào đó thì đây phải là một quá trình ôn luyện thực sự.
Để việc nắm kiến thức được tốt, hãy chia nhỏ các mốc lịch sử và gắn cho nó những ghi chú quan trọng
Phân chia lịch sử thành các giai đoạn chính:
- Chia nhỏ mốc lịch sử: Phân tích lịch sử thành các giai đoạn cụ thể, ví dụ: thời kỳ cổ đại, trung đại, hiện đại hoặc các giai đoạn chính của một quốc gia, vùng lãnh thổ cụ thể.
- Tập trung vào các sự kiện quan trọng: Xác định những sự kiện, nhân vật, và diễn biến quan trọng nhất trong mỗi giai đoạn.
Tìm hiểu sâu về từng mốc lịch sử
- Nghiên cứu chi tiết: Đọc và tìm hiểu kỹ về các sự kiện, nhân vật, và nguyên nhân – hậu quả của chúng.
- Liên kết và phân tích: Xem xét sự tương quan và tác động của các sự kiện đó đến lịch sử chung, cũng như hậu quả lâu dài của chúng.
Rút ra bài học từ mỗi giai đoạn:
- Trích xuất điểm quan trọng: Tìm hiểu về ý nghĩa của từng sự kiện, nhân vật trong lịch sử và cách chúng tác động đến hiện tại.
- Học từ kinh nghiệm: Rút ra những bài học, kiến thức có thể áp dụng vào hiện tại và tương lai từ những sự kiện trong quá khứ.
2. Hãy viết lại những gì đã học và đối chiếu
Học thuộc bằng phương pháp viết là cách học hiệu quả để nhớ bài được lâu nhất. Cuối buổi học, bạn hãy dành chút thời gian để đối chiếu lại những gì đã ghi với những gì trong sách vở. Làm đi làm lại bước này đến khi tỉ lệ sai sót là ít nhất.
Để việc học sử được rành mạch và nhớ lâu thì nên có sự so sánh, đối chiếu những nội dung đã được học với nhau.
- Ghi chép và so sánh: Khi ghi chép những điểm quan trọng từ bài giảng hoặc sách vở, bạn đang xây dựng kết nối với kiến thức. Đối chiếu lại những ghi chú của bạn với sách vở giúp bạn nhận ra những khoảng cách hoặc điểm mạnh/yếu trong kiến thức đã thu thập.
- Tạo câu hỏi và giải đáp: Tạo ra câu hỏi từ kiến thức đã học là một cách tốt để kích thích tư duy sâu hơn. Hỏi về “tại sao”, “ý nghĩa”, hoặc “mối quan hệ” giữa các sự kiện sẽ giúp bạn nhớ lâu hơn vì bạn đang xây dựng một mối liên kết sâu rộng với kiến thức đó.
- Xác định ý nghĩa và tầm quan trọng: Hiểu rõ ý nghĩa của mỗi sự kiện sẽ giúp bạn không chỉ nhớ một cách rành mạch mà còn giữ được góc nhìn tổng thể về lịch sử.
- Giải quyết các vấn đề: Đôi khi, khi tập trung vào các vấn đề cụ thể trong lịch sử và tìm kiếm câu trả lời, bạn sẽ nhớ bài lâu hơn. Việc giải quyết vấn đề tạo ra một trải nghiệm học tập tích cực, giúp bạn kết hợp kiến thức với việc tìm giải pháp.
3. Học nhóm cùng với bạn bè
Việc thảo luận, trao đổi kiến thức giữa những người học với nhau rất hiệu quả và thường mang lại một kết quả học tập tốt. Các bạn có thể tự học bài trước ở nhà, sau đó cùng đến trao đổi, hỏi nhau các câu hỏi về bài đã học. Trả lời các câu hỏi của người khác làm bạn phải ghi nhớ lại bài học và trình bày lại theo ý hiểu của mình. Với môn lịch sử thì sự tranh luận sẽ giúp việc ôn luyện, củng cố kiến thức được rành mạch và giúp bạn nhớ bài rất lâu.
4. Học bằng sơ đồ tư duy
Hãy ghi lại những mốc thời gian quan trọng, sự kiện chính, tóm tắt diễn biến, nhìn vào sự sắp xếp khoa học bạn sẽ không bị bỏ sót kiến thức và có thể nhớ dễ hơn. Việc sử dụng hình ảnh của sơ đồ tư duy giúp não của chúng ta tiếp thu nhanh hơn, ghi nhớ lâu hơn.
Đây chính là một trong những phương pháp để học tốt môn lịch sử một cách nhanh chóng, hiệu quả mà bạn không nên bỏ qua.
5. Học từng phần và theo các ý chính
Học từng phần một, học đến đâu chắc đến đấy sẽ không làm bạn tốn thời gian. Bạn có thể chia làm Lịch sử thế giới, Lịch sử Việt Nam… Sau đó hãy phân theo các mốc thời gian cụ thể để học, học phần nào xong phần đó. Điều đó giúp bạn học tốt hơn, không bỏ sót các kiến thức.
Trong mỗi phần sẽ có những bài khác nhau, hãy chọn ra những ý chính để học. Cách này sẽ giúp bạn học tốt môn lịch sử. Nó sẽ trở nên đơn giản hơn mà không mất quá nhiều thời gian của bạn.
6. Đọc lại bài cũ vào mỗi buổi tối
Nhiều bạn học sinh thường lâm vào tình cảnh, bài học đã từng nhớ trên lớp lại “bay mất” khi bước vào kỳ thi. Đâu là nguyên nhân dẫn đến vấn đề tai hại này? Câu trả lời chính là việc không đọc lại bài cũ vào mỗi tối. Muốn giỏi Lịch sử, bạn phải nhớ nhiều kiến thức trong môn học này. Và để ghi nhớ tốt thì bạn phải chọn đúng khoảng thời gian não bộ có thể lưu lại thông tin đã đọc.
Cụ thể, bạn sẽ quên khoảng 70% kiến thức mới nếu trong vòng 8 tiếng sau khi học bạn không đọc lại bài. Vì vậy, bạn cần tận dụng tốt khoảng thời gian này để ghi nhớ kiến thức. Não bộ của chúng ta cực kỳ thông minh và có khả năng lưu trữ thông tin cực kỳ lớn. Thay vì cố gắng học thuộc, bạn chỉ cần đọc bài nhiều lần, kiến thức sẽ tự động được ghi lại một cách chắc chắn.
7. Đọc bài mới trước khi đến lớp
Một trong những nguyên nhân khiến nhiều bạn học sinh không thể hiểu bài là vì không đọc trước bài trước khi đến lớp. Để rồi vào tiết học, bạn cảm thấy bị hoang mang vì có quá nhiều thông tin mới và không biết nên bắt đầu từ đâu. Do đó, nếu đang tìm cách học giỏi Lịch sử thì bạn hãy chịu khó đọc nhanh 1 lần bài mới. Việc này giúp bạn biết hôm nay học gì và có thể nhớ bài nhanh hơn.
8. Học thuộc bằng cách ghi chép thay vì đọc nhẩm
Đọc quá nhiều thông tin mà mình không hiểu, không thích sẽ khiến bạn không thể ghi nhớ. Mặt khác, việc gượng ép này còn khiến bạn cảm thấy buồn ngủ, kém tập trung. Cách tốt nhất để học thuộc tốt là ghi chép thay vì đọc nhẩm, đọc thầm. Để thực hiện, đầu tiên bạn lướt qua nội dung một lần, sau đó ghi lại những gì có thể nhớ. Việc này kích thích não bộ phải cố gắng truy xuất thông tin và từ đó, kiến thức đã học sẽ được lưu trữ kỹ càng và lâu hơn.
9. Đọc hiểu nhớ bài thay vì học vẹt
Chúng ta thường không thể nhớ những gì mà mình không hiểu rõ. Đây cũng là lý do khiến nhiều bạn học sinh không thể học tốt môn Sử. Việc mất tập trung, chán nản khi học làm bạn không hiểu và cũng không muốn hiểu bài. Hậu quả là quá trình ghi nhớ thông tin liên quan của bạn trở nên kém hơn.
Để không mất nhiều thời gian khi học thuộc, bạn hãy cố gắng đọc hiểu thay vì học vẹt. Với mỗi sự kiện, bạn nên chia thành các phần và đặt câu hỏi cho nó. Dưới đây là một số cách để đọc hiểu:
- Hiểu rõ bối cảnh: Hiểu về ngữ cảnh xã hội, kinh tế, văn hóa trong mỗi giai đoạn lịch sử sẽ giúp bạn kết nối với những sự kiện diễn ra.
- Tạo liên kết: Liên kết thông tin với nhau là cách tốt nhất để nhớ lâu. Khi học về một sự kiện lịch sử, cố gắng liên kết nó với các sự kiện khác, hoặc với những khía cạnh khác của cuộc sống.
- Sử dụng các nguồn tài liệu đa dạng: Không chỉ học từ sách giáo khoa, bạn cũng nên tham khảo các nguồn tài liệu khác như video, bài viết, hoặc tài liệu tham khảo để có góc nhìn đa chiều về cùng một sự kiện.
- Giải thích lại bằng cách dùng từ ngữ của riêng bạn: Khi bạn giải thích một sự kiện hoặc một chuỗi sự kiện bằng cách dùng từ ngữ của riêng mình, điều này giúp bạn hiểu rõ hơn và ghi nhớ lâu hơn.
- Sử dụng các kỹ năng tư duy: Kỹ năng tư duy như so sánh, phân tích và đánh giá giúp bạn tiếp cận vấn đề từ nhiều phía khác nhau.