Soạn bài Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga văn lớp 9 hay nhất

Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” đã khắc họa những phẩm chất tốt đẹp của hai nhân vật trung tâm: Lục Vân Tiên tài ba, dũng cảm, trọng nghĩa, khinh tài; Kiều Nguyệt Nga hiền hậu, nết na ân tình. Qua đó thể hiện khát vọng hành đạo giúp đời của tác giả Nguyễn Đình Chiểu. Dứoi đây là bài soạn Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga. Hãy cùng đội ngũ trường THPT Lê Hồng Phong tìm hiểu chi tiết về bài nhé!

Phần I. Tìm hiểu chung

Tìm hiểu những thông tin cơ bản về tác giả và tác phẩm.

I. Tác giả

Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) quê tại Tân Khánh, Gia Định (Hồ Chí Minh). Xuất thân trong một gia đình quan lại nhỏ nhưng lại là người có số phận hết sức bất hạnh

+ Chuẩn bị di thi thì mẹ mất, bỏ thi về quê chịu tang mẹ nên lỡ dở con đường công danh. Trên đường trở về bị đau mắt, do không được chữa kịp thời nên mắt đó bị hỏng.

+ Trở về nhà bị gia đình người yêu bội ước.

+ Sống trong cảnh ngộ mất nước, nô lệ.

Đối mặt với những bất hạnh chồng chất nhưng Nguyễn Đình Chiểu không hề gục ngã. Ông đã vượt lên số phận để sống cuộc đời ý nghĩa:

+ Tự học nghề thuốc

+ Mở trường dạy học

+ Sáng tác thơ văn

– Con người có tấm lòng yêu nước cháy bỏng, nhân cách và khí tiết trong sạch

+ Tham gia bàn mưu kế đánh giặc với lãnh tụ phong trào Cần Vương.

+ Từ chối mọi lời mời mọc của Pháp.

+ Trực tiếp cầm bút như một thứ vũ khí trở đạo đâm gian, tuyên truyền đạo lí làm người.

+ Lên án, tố cáo bọn thực dân cướp nước và bọn bán nước

2. Tác phẩm

a. Vị trí của đoạn trích

Đoạn trích nằm ở phần đầu truyện “Lục Vân Tiên”. Trên đường trở về nhà thăm cha mẹ trước khi lên kinh đô thi, gặp bọn cướp đang hoành hành, Lục Vân Tiên đã một mình làm gậy xông vào đánh tan bọn cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga và cô hầu Kim Liên.

b. Bố cục

+ Phần 1 (14 câu đầu): Lục Vân Tiên đánh tan bọn cướp, tiêu diệt tên cầm đầu Phong Lai.

+ Phần 2 (còn lại): Cuộc trò chuyện giữa Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.

c. Ý nghĩa nhan đề

– Ca ngợi tình nghĩa giữa con người với con người trong xã hội: tình nghĩa vợ chồng, tình cha con, mẹ con, tình cảm bạn bè, lòng yêu thương sẵn sàng cưu mang, đùm bọc những người gặp cơn hoạn nạn.

– Đề cao tinh thần nghĩa hiệp, sẵn sàng cứu khốn phò nguy.

– Thể hiện khát vọng của nhân dân hướng tới lẽ công bằng và những điều tốt đẹp trong cuộc đời: thiện thắng ác, chính nghĩa thắng gian tà.

d. Giá trị nội dung

Đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” thể hiện khát vọng giúp đời của tác giả và khắc hoạ những phẩm chất tốt đẹp của 2 nhân vật Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.

e. Giá trị nghệ thuật

– Xây dựng nhân vật theo 3 phương thức: hành động, cử chỉ, lời nói.

– Ngôn ngữ: mộc mạc, bình dị, gần với lời nói thông thường và mang màu sắc địa phương Nam bộ.

– Giọng điệu: thay đổi linh hoạt, phù hợp với tình tiết truyện và tính cách nhân vật.

Phần II. Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (Trang 115 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Câu 2 (trang 115 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Phẩm chất Lục Vân Tiên:

– Mẫu người lí tưởng, phẩm chất anh hùng, dũng cảm, coi trọng lẽ phải, văn võ song toàn: thấy người gặp nạn nên cứu giúp, một mình đánh cướp

– Coi trọng lễ nghĩa, trọng nghĩa khí: cứu người không mong trả ơn, không muốn làm ảnh hưởng danh dự, tiết nghĩa của nàng

Hành động đó thể hiện tính cách anh hùng, tài năng và tấm lòng cao thượng của Vân Tiên. Hình ảnh Vân Tiên trong trận đánh được miêu tả theo phong cách văn chương cổ, đó là theo cách so sánh với mẫu hình lí tưởng Triệu Tử Long (Triệu Vân) một mình phá vòng vay của Tào Tháo trong trận Đương Dang (Đương Dương) nổi tiếng.

Thái độ cư xử của Vân Tiên với Kiều Nguyệt Nga sau khi đánh cướp cũng thể hiện rõ bản chất của con người hào hiệp, trọng nghĩa khinh tài, từ tâm, nhân hậu. Tuy có màu sắc của lễ giáo phong kiến (Khoa khoan ngồi đó chớ ra – Nàng là phận gái, ta là phận trai) nhưng đoạn thơ vẫn thể hiện đức tính khiêm nhường đáng quí của chàng.

Câu 3 (trang 115 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Nhân vật Kiều Nguyệt Nga trong truyện “Truyện Lục Vân Tiên” có nét đẹp tâm hồn rất đáng ngưỡng mộ và đáng yêu.

– Con gái khuê các, thùy mị, nết na, có học thức: Kiều Nguyệt Nga được miêu tả là một cô gái xinh đẹp, duyên dáng và thanh nhã. Cô có vẻ ngoài khuê các, thể hiện sự thần thái và duyên dáng. Kiều Nguyệt Nga cũng có học thức và biết cách sử dụng ngôn từ lịch sự, khiêm nhường.

– Trọng tình nghĩa: Kiều Nguyệt Nga có lòng biết ơn và trân trọng tình nghĩa. Cô đã nhận sự cứu giúp của Lục Vân Tiên khi cô gặp khó khăn và cảm thấy biết ơn, mong muốn được trả ơn người đã giúp đỡ mình.

– Người con hiếu thảo: Kiều Nguyệt Nga là một người con hiếu thảo, luôn vâng lời và tôn trọng cha mẹ dù lòng không muốn. Cô tuân thủ các lễ nghi và truyền thống gia đình. Cũng luôn thể hiện lòng kính trọng và tôn vinh cha mẹ.

Câu 4 (trang 115 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Đúng, trong tác phẩm “Truyện Lục Vân Tiên”, các nhân vật thường được miêu tả chủ yếu qua hành động, ngôn ngữ và cử chỉ, điều này làm cho tác phẩm gần gũi với truyện dân gian như truyền thuyết, cổ tích và truyện thơ Nôm bình dân. Dưới đây là một số điểm nổi bật về tính chất và cách kể chuyện của tác phẩm:

– Sự nhất quán trong tính cách của nhân vật: Nhân vật trong “Truyện Lục Vân Tiên” thường có tính cách rõ ràng và nhất quán từ đầu đến cuối truyện. Ví dụ, Lục Vân Tiên được miêu tả là một người trung thực, dũng cảm và lòng dũng cảm, không chấp nhận bất kỳ sự bất công nào và luôn đấu tranh vì công lý.

– Truyện theo motip ở hiền gặp lành: Tính cách hiền lành và tốt bụng thường gặp được thưởng đáng trong tác phẩm này.

– Thể hiện khao khát về công bằng, chân lí: “Truyện Lục Vân Tiên” thể hiện khao khát về công bằng và chân lí trong cuộc sống. Các nhân vật trong tác phẩm thường đối mặt với những tình huống không công bằng và phản đối sự bất lương, đồng thời luôn cố gắng đạt được công lý và đúng đắn.

Tuy “Truyện Lục Vân Tiên” không phải là truyện dân gian hoàn toàn. Nhưng cách kể chuyện theo trình tự thời gian, sự nhất quán trong tính cách nhân vật, motip ở hiền gặp lành và tôn vinh công bằng chân lí, làm cho tác phẩm này trở nên gần gũi với truyện dân gian và tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho độc giả.

Câu 5 (trang 115 sgk ngữ văn 9 tập 1)

– Ngôn ngữ trong tác phẩm: chân thực, bình dị, gần với lời ăn tiếng nói hằng ngày, mang đậm màu sắc Nam Bộ

– Ngôn ngữ miêu tả của tác giả đa dạng, sinh động

– Ngôn ngữ ngắn gọn, súc tích, sắp xếp theo thể lục bát dễ nhớ, dễ hiểu

Luyện tập

Sắc thái riêng từng lời thoại của mỗi nhân vật trong đoạn trích :

– Vân Tiên : mạnh mẽ, dứt khoát, hùng hồn (với Phong Lai), nhẹ nhàng với Nguyệt Nga.

– Phong Lai : hung dữ, ngạo mạn, gian ác và vô học.

– Nguyệt Nga : dịu dàng khuê các, đoan trang.

Lời kết

Trên đây là toàn bộ nội dung bài soạn của tác phẩm Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga. Mong bài viết trên sẽ giúp các em có cái nhìn tổng quan về bài và chuẩn bị bài thật tốt trước khi đến lớp. Chúc các em áp dụng hiệu quả và học tập tốt trong môn ngữ văn lớp 9!