Soạn bài Lặng lẽ Sa Pa văn mẫu lớp 9 hay nhất

“Lặng lẽ Sa Pa” là một truyện ngắn mang nét đẹp tinh tế và sâu lắng về vùng đất Sa Pa, được viết dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Thành Long, nhằm tôn vinh vẻ đẹp và hồn hương của Sa Pa, cũng như kể về những câu chuyện đời thường tình cảm và cuộc sống của người dân nơi đây. Hãy đội ngũ trường THPT Lê Hồng Phong tìm hiểu chi tiết về bài nhé!

Phần I: Tìm hiểu chung

1. Tác giả

1. Tiểu sử

– Nguyễn Thành Long (1925 – 1991), quê ở huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam.

– Sau Cách mạng Tháng Tám, Nguyễn Thành Long tham gia hoạt động văn nghệ trong những năm kháng chiến chống Pháp (1946-1954) ở Nam Trung Bộ . Ông đã bắt đầu viết văn vào thời gian này.

– Sau 1954, tập kết ra Bắc, Nguyễn Thành Long chuyển về sáng tác và biên tập ở các báo chí, nhà xuất bản.

2. Sự nghiệp sáng tác

– Nguyễn Thành Long là cây bút chuyên viết về truyện ngắn và kí.

– Nguyễn Thành Long đã cho xuất bản nhiều tác phẩm văn xuôi (tiêu biểu hơn cả là truyện ngắn, bút ký), gồm các tập: Ta và chúng nó (tập truyện ngắn, 1950), Khúc hát của người cán bộ (truyện vừa, 1950), Bát cơm Cụ Hồ (tập bút ký, 1952), Gió bấc gió nồm (tập bút ký, 1956), Giữa trong xanh (tập truyện ngắn, 1972),….

2. Tác phẩm

Những điều cần biết về Lặng Lẽ Sa Pa

a. Ý nghĩa nhan đề

Tác giả đặt tên truyện là “Lặng lẽ Sa Pa” vì Sa Pa là nơi có khí hậu mát mẻ, trong lành, nơi có không gian tĩnh mịch, yên ắng, thơ mộng – nơi nghỉ mát nổi tiếng, lý tưởng. Nhan đề “Lặng lẽ Sa Pa” đã thể hiện rõ chủ đề của truyện: ca ngợi vẻ đẹp và ý nghĩa những công việc thầm lặng của các nhà khoa học ở Sa Pa.

– Nhan đề của tác phẩm vừa gợi ra vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa, vừa thể hiện sự lớn lao của những con người trên mảnh đất ấy. Với tên truyện như vậy, phải chăng tác giả đã lấy địa danh làm nền để khắc họa vẻ đẹp con người?

b. Tóm tắt

Lặng lẽ Sa Pa kể về cuộc gặp gỡ tình cờ giữa các nhân vật: ông họa sĩ già, cô kỹ sư trẻ, bác lái xe và anh thanh niên làm khí tượng trong vòng nửa giờ trên đỉnh núi Yên Sơn khi xe dừng lại. Ông họa sĩ và cô gái lên thăm nơi ở và làm việc của anh thanh niên trên núi. Anh bộc bạch với họ về công việc, về cuộc sống, về những suy nghĩ của mình. Ông họa sĩ đã kịp ghi lại ký họa chân dung anh. Anh muốn giới thiệu với ông họa sĩ những người khác xứng đáng hơn để vẽ. Họ chia tay nhau trong niềm xúc động.

c. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác

– Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa là kết quả của chuyến đi lên Lào Cai trong mùa hè 1970 của tác giả.

– Truyện rút từ tập Giữa trong xanh in năm 1972.

d. Bố cục (3 phần)

– Phần 1 (từ đầu đến “Kìa, anh ta kia”): Anh thanh niên qua lời kể của bác lái xe.

– Phần 2 (tiếp theo đến “không có vật gì như thế”): Cuộc gặp gỡ, trò chuyện giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư và anh thanh niên.

– Phần 3 (còn lại): Cuộc chia tay giữa ba người

Phần II: Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (trang 189 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

– Đoạn văn mô tả về tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” nhấn mạnh vào cốt truyện đơn giản, nhưng mang trong đó sâu sắc ý nghĩa về cuộc hội ngộ giữa bốn người không có tên ở Sa Pa. Tác giả không chỉ đơn thuần kể về việc họ gặp nhau. Mà còn thể hiện những nét đặc trưng của từng nhân vật qua những góc nhìn khác nhau.

– Người hoạ sĩ già có thể là một nhân vật sâu sắc. Ông ẩn chứa những kinh nghiệm, sự trưởng thành và nghệ thuật trong tâm hồn. Điều này có thể được nhận thấy qua cách ông phác thảo bức chân dung của chàng thanh niên chỉ trong vòng ba mươi phút. Cô kỹ sư và anh thanh niên đều là những nhân vật trẻ tuổi. Họ có thể thể hiện sự tươi trẻ, nhiệt huyết và sự tràn đầy hy vọng trong cuộc sống.

– Tác phẩm này chắc chắn mang đến những suy tư về nhân vật, nét đẹp của sự gặp gỡ và tác động của những con người bình thường nhưng ẩn chứa nhiều điều đáng quý trong cuộc sống của họ. Câu chuyện ngắn này giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của Sa Pa, vẻ đẹp ẩn giấu dưới nền lặng lẽ thơ mộng của nơi đây và cách mà cuộc hội ngộ mang đến những dư vị sâu sắc trong lòng người.

Câu 2 (trang 189 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Nhân vật anh thanh niên trong truyện “Lặng lẽ Sa Pa” được tô điểm với những phẩm chất cao đẹp. Tạo nên hình ảnh một con người đáng quý và đáng ngưỡng mộ. Anh là một người sống một mình trên đỉnh Yên Sơn. Thực hiện công việc đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất. Môi trường sống cô đơn và khắc nghiệt không làm anh mất đi sự tự giác và trách nhiệm trong công việc.

 Những nét đẹp của nhân vật

+ Có lý tưởng cống hiến: đi bộ đội không được, anh tình nguyện làm việc ở Sa Pa.

+ Có tình yêu công việc:

+ Anh hiểu được ý nghĩa công việc của mình “phục vụ sản suất , phục vụ chiến đấu”, làm hết sức mình bất chấp công việc đơn điệu và gian khổ.

+ Yêu công việc: có tinh thần lạc quan, trách nhiệm trong công việc (“Khi ta làm việc với công việc là đôi, sao gọi là một mình được hở bác? Công việc cháu gian khổ thế đấy chứ cất nó cháu buồn đến chết mất”)

– Tình yêu con người: “thèm gặp người”

+ Thể hiện ở thái độ nồng nhiệt chân thành với bác lái xe, tặng hoa cho cô kĩ sư, tặng cho mọi người một làn trứng.

+ Thấy được giá trị công việc của người khác (ông kĩ sư ở vườn rau Sa Pa, ông kĩ sư đo bản đồ sét): khiêm tốn.

– Tình yêu cuộc sống:

+ Biết tổ chức sắp xếp cuộc sống: trồng hoa nuôi gà.

+ Tự học, đọc sách làm phong phú cuộc sống của anh.

=> Dù chỉ xuất hiện trong khoảnh khắc ngắn của truyện, nhân vật anh thanh niên đã tạo nên một ấn tượng mạnh mẽ. Để lại ấn tượng sâu sắc về tính cách và phẩm chất đáng ngưỡng mộ. Anh là một tấm gương tiêu biểu cho tầng lớp thanh niên trong thời kỳ xây dựng đất nước, trong giai đoạn gian khó.

Câu 3 (Trang 189 sgk ngữ văn 9 tập 1)

– Người đọc dễ nhận thấy Lặng lẽ Sa Pa, nhân vật họa sĩ hầu như chỉ lặng lẽ nghe, suy ngẫm.

+ Họa sĩ nhận ra trước sự lặng lẽ của Sa Pa, cái tên chỉ nghe đến “người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi”, những con người làm việc, lo cho đất nước

+ Khi được nghe anh thanh niên kể về cuộc sống, những người thầm lặng cống hiến, ông thực sự hiểu và cảm thông, cũng như khâm phục những con người giàu nghị lực, sự hi sinh, cống hiến cho xã hội

→ Cuộc gặp gỡ với anh thanh niên khiến ông họa sĩ có cái nhìn thay đổi về Sa Pa. Đó cũng là sự thay đổi trong quan niệm của nghệ sĩ về cuộc sống, về cái đẹp

Câu 4 (trang 189 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Chất trữ tình của tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” là một yếu tố quan trọng. Đã làm nên sự hấp dẫn và lãng mạn của câu chuyện. Từ vẻ đẹp thiên nhiên Sa Pa thơ mộng, kỳ lạ được miêu tả trong những chi tiết như những rặng đào, những đàn bò lang, thung lũng, nắng đốt cháy rừng cây, cây thông cao quá đầu, mây bị nắng xua, những bông hoa đơn…. Đã tạo nên không khí tinh túy và thơ mộng của nơi đây.

Ngoài ra, chất trữ tình còn xuất phát từ vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trong truyện.

• Anh thanh niên được tạo hình với suy nghĩ, lối sống, hành động đẹp và ý nghĩa. Tâm hồn của anh thanh niên chân thành, tình cảm, và lớn lao lắng nghe cuộc sống.
• Ông họa sĩ cảm thông và trân trọng sự hi sinh lớn lao, thầm lặng của anh thanh niên cũng như những con người Sa Pa.
• Tâm hồn nảy nở tình cảm của cô kỹ sư làm câu chuyện trở nên ấm áp, gần gũi hơn.

Chất trữ tình làm cho câu chuyện lấp đầy sự hấp dẫn và lãng mạn. Tạo ra không gian thân mật, tâm đắc giữa nhân vật và độc giả. Nó giúp con người có thêm niềm tin vào tình người, sự kết nối, và thấu hiểu lẫn nhau trong những hoàn cảnh khó khăn. Nhờ vào chất thơ và tinh tế, tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” thể hiện được bản chất tinh túy và sâu sắc của con người và thiên nhiên, mang lại cảm xúc và tác động sâu sắc đến độc giả.

Câu 5 (trang 189 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa ca ngợi những người vô danh, với cuộc sống khiêm nhường, lặng lẽ cống hiến tuổi trẻ, năng lực cho đất nước. Nổi bật lên hình ảnh anh thanh niên làm công tác khí tượng, tự giác vượt khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ, sống đẹp, sống một cuộc đời có ý nghĩa.

Lời kết

Trên đây là toàn bộ nội dung bài soạn truyện ngắn Lặng Lẽ Sa Pa. Mong bài viết trên sẽ giúp các em có cái nhìn tổng quan về bài và chuẩn bị bài thật tốt trước khi đến lớp. Chúc các em áp dụng hiệu quả và học tập tốt trong môn ngữ văn lớp 9!