Kỹ Năng Sinh Tồn Là Gì? 12+ Kỹ Năng Sinh Tồn Cần Thiết Và Quan Trọng Nhất

Việc học kỹ năng sinh tồn rất quan trọng vì nó giúp cho chúng ta tự bảo vệ bản thân và người thân trong những tình huống khó khăn, nguy hiểm đột xuất như bão, động đất, lụt lội hay chỉ đơn giản là khi đang du lịch đến một vùng xa lạ. Kỹ năng này giúp chúng ta biết cách ứng phó với những tình huống khó khăn, sơ cứu ban đầu cho người bị thương và tìm cách tìm kiếm nguồn nước sạch và thực phẩm an toàn trong môi trường thiếu nước và thức ăn. Nếu biết kỹ năng sinh tồn, chúng ta sẽ tự tin hơn trong mọi hoàn cảnh, giảm thiểu bất cứ rủi ro nào và đảm bảo tính mạng của mình và người thân.

Top 12 kỹ năng sinh tồn cần thiết và quan trọng nhất

Kỹ năng giữ bình tĩnh

Kỹ năng cần trang bị đầu tiên là giữ bình tĩnh. Đây là yếu tố quyết định trong mọi tình huống cần đối mặt, quyết định sự thành bại, đặc biệt trong các tình huống hoang dã khi những thách thức bủa vây. Theo đó, bạn hãy nhớ kỹ quy tắc con số 3 về giới hạn của con người để rèn luyện khả năng giữ tâm thế điềm tĩnh:

• 3 phút nếu không có không khí trong cơ thể
• 3 tiếng nếu mất nhiệt cơ thể
• 3 ngày nếu không hấp thụ nước
• 3 tuần nếu không được nạp năng lượng từ thức ăn

Những quy tắc trên sẽ trợ giúp đắc lực cho bạn trong quá trình tồn tại ở bất cứ trường hợp nào. Bắt đầu với việc giữ hơi thở, tìm nơi ẩn náu, nước và thức ăn để bạn giữ bình tĩnh và vượt qua mọi thử thách.

Hãy chú ý quy tắc STOP trong sinh tồn!

Kỹ năng tạo ra lửa

Trước khi bắt đầu một chuyến cắm trại hoặc du lịch bụi, điều quan trọng là phải học cách nhóm lửa vì nó sẽ giúp bạn nấu thức ăn, duy trì nhiệt độ cơ thể ở nhiệt độ lạnh và đun sôi nước để làm sạch nước uống.

Khi đi nơi hoang dụng cụ nhỏ nhưng quan trọng là bật lửa hoặc diêm bạn cần mang theo để nhóm lửa, bạn cần có diêm hoặc bật lửa, mồi lửa, củi và bùi nhùi, chẳng hạn như lá thông, một hoặc hai nhánh cây và quả thông.

Trường hợp không có diêm hoặc bật lửa đây là một số cách tuy khó nhưng bạn nên thử:

• Sử dụng kính lúp: Tìm một tấm kính lúp hoặc ống nhòm. Tập trung tia nắng qua kính lúp vào một điểm trên vật liệu dễ cháy như lá khô, giấy, hoặc cây khô. Tạo một tia sáng tập trung để tạo ra điểm nóng và gây cháy vật liệu.
• Sử dụng bảng kim loại và ánh sáng mặt trời: Nếu bạn có một tấm kim loại như tấm sắt hoặc đá, bạn có thể sử dụng nó để tạo ra tia sáng bằng cách phản xạ ánh sáng mặt trời. Điều này cũng có thể gây cháy vật liệu dễ cháy.
• Cọ ma sát những cành củi khô vào nhau, không còn cách nào khác cách nguyên thủy này là pháo cứu sinh bạn nên thử

Kỹ năng tự vệ

Ngoài ra, kỹ năng sinh tồn tự vệ giúp bạn tăng cường khả năng quan sát và nhận thức về môi trường xung quanh. Qua đó, bạn sẽ cảnh giác hơn với những nguy cơ tiềm ẩn. Thay vì tham gia vào cuộc đấu thể lực, bạn có thể tìm cách tránh xa tình huống nguy hiểm một cách hiệu quả hơn.

Kỹ năng xây dựng nơi trú ẩn

Xây dựng nơi trú ẩn sinh tồn (nếu bạn không có lều) là điều quan trọng nhất cần ưu tiên trong tình huống sinh tồn. Dựng một nơi trú ẩn nhỏ tạm thời có thể bảo vệ bạn khỏi những động vật hoang dã săn mồi và điều chỉnh nhiệt độ cơ thể của bạn khi trời trở lạnh vào ban đêm.

Loại nơi trú ẩn đơn giản nhất để xây dựng là nơi trú ẩn dựa vào cơ bản, một cấu trúc làm bằng cọc gỗ, dây thừng và một dạng mái che  dựa vào cây, đá hoặc cấu trúc hỗ trợ hiện có. Nếu có tuyết rơi trên mặt đất, hãy sử dụng tuyết để xây dựng một nơi trú ẩn bằng tuyết để bảo vệ bạn khỏi nhiệt độ mùa đông dưới mức đóng băng.

Cách tìm và dựng nơi trú ngụ an toàn

Dưới đây là các bước cơ bản để bạn có thể tìm và xây dựng nơi trú ẩn an toàn:

• Chọn vị trí: Tìm một khu vực an toàn, xa xa khỏi nguồn nguy hiểm như dòng nước dâng cao, ngọn núi nguy hiểm, vùng ngập lụt hoặc nơi có nguy cơ sạt lở.
• Kiểm tra môi trường: Đảm bảo vị trí bạn chọn không có dấu hiệu nguy hiểm, như cành cây mục nát, đá rơi hoặc loài động vật nguy hiểm.
• Chọn loại nơi trú ẩn: Tùy thuộc vào tình huống và tài nguyên có sẵn, bạn có thể xây dựng nơi trú ẩn bằng các cách sau:
  • Lều tự nhiên: Sử dụng các cành cây, lá, cỏ hoặc bùn để tạo lên một lều tự nhiên.
  • Lều tạm thời: Sử dụng các vật liệu như khăn, túi ngủ, chăn để tạo lên một lều tạm thời.
  • Lều vỏ cây: Sử dụng vỏ cây, cành cây hoặc bông cây để xây dựng lều bảo vệ.
• Tạo sàn: Nếu có thể, làm một lớp sàn bằng lá cây, cỏ khô hoặc cành cây để cách ly bạn với đất ẩm hoặc lạnh.
• Xây dựng tường: Sử dụng cành cây, lá, hoặc vật liệu có sẵn để xây dựng tường bao quanh nơi trú ẩn. Điều này giúp bảo vệ bạn khỏi gió, mưa và lạnh.
• Làm mặt đất bằng cỏ khô hoặc lá: Để giữ ấm và thoải mái hơn, bạn có thể tạo một lớp đệm bằng cỏ khô hoặc lá ở bên trong nơi trú ẩn.
• Kiểm tra an toàn: Trước khi sử dụng, hãy kiểm tra kỹ nơi trú ẩn để đảm bảo rằng nó đủ an toàn và chắc chắn.

Kỹ năng giữ ấm cơ thể

Duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định là vô cùng cần thiết cho kỹ năng sinh tồn. Vì chỉ sau ba giờ mất nhiệt, khả năng sống sót của bạn vô cùng thấp. Do đó, hãy luôn nỗ lực để bảo vệ thân nhiệt cơ thể, đặc biệt trong môi trường hoang dã hoặc hẻo lánh.

Một cách đơn giản để giữ ấm cơ thể là bạn hãy sử dụng lá cây để đắp lên người. Ngoài ra, bạn cũng có thể tạo lửa bằng cách sử dụng ma sát của đá để tạo nguồn nhiệt để sưởi ấm cơ thể.

Kỹ năng làm sạch nước

Các nguồn nước hoang dã thường chứa vi-rút và mầm bệnh có hại có thể gây ra các bệnh do nước. Bạn sẽ luôn cần lọc nước trong tự nhiên để giữ cho cơ thể đủ nước, điều này cần thiết cho sự sống còn của bạn. Luôn lọc nước uống của bạn trước khi uống để loại bỏ bất kỳ mảnh vụn nào có thể gây bệnh.

Cách tìm nguồn nước sạch và lọc nước

Tìm và lọc nước sạch trong môi trường hoang dã là một kỹ năng quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sống sót. Dưới đây là các bước cơ bản để tìm và lọc nước sạch nơi hoang dã:

• Tìm nguồn nước:
  • Dòng sông, suối: Nếu có sẵn, nước chảy trong dòng sông hoặc suối thường là nguồn nước tốt. Tuy nhiên, hãy chọn vị trí ở vùng nguồn gốc nơi nước chảy nhanh hơn và ít bị nhiễm bẩn.
  • Hồ nước: Kiểm tra hồ nước để đảm bảo nó không bị ô nhiễm hoặc có tình trạng nước đục.
• Kiểm tra nước:
  • Kiểm tra trực quan: Kiểm tra nước có màu, mùi, và vệt bọt lớn không. Nếu nước có màu, mùi khó chịu hoặc có vật thể lơ lửng, tránh sử dụng.
  • Kiểm tra chảy nước: Nước nên chảy mạnh và trong suốt. Nếu nước đứng yên hoặc đục, có thể bị nhiễm bẩn.
• Lọc nước:
  • Lọc tự nhiên: Sử dụng các tấm lá cây, cát, và đá để làm một lớp lọc tự nhiên để loại bỏ các hạt bẩn và tạp chất lớn.
  • Vải lọc: Sử dụng một mảnh vải sạch để lọc nước bằng cách đổ nước qua vải để loại bỏ các hạt nhỏ.
  • Cái chai hoặc bình: Nếu có sẵn, bạn có thể sử dụng chai hoặc bình để lọc nước bằng cách đổ nước vào và để nước đọng lại sau khi tạp chất lắng xuống.
• Khử trùng nước:
  • Sôi sạch: Nếu có thể, đun sôi nước trong ít nhất 1-3 phút để tiêu diệt vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh.
  • Bản địa: Một số thực phẩm như quả dứa hoặc quả dứa non có thể được sử dụng để khử trùng nước bằng cách đặt chúng vào nước và đợi một thời gian ngắn.

Kỹ năng tìm kiếm nguồn nước, thức ăn

Về cơ bản, con người sẽ gặp khó khăn không tưởng nếu phải sống ba ngày liên tiếp mà không tìm được giọt nước. Dọc theo hành trình, dấn thân vào suối, sông hay biển, bạn sẽ dễ dàng tìm thấy nguồn nước ở bất kỳ đâu. Hãy lưu ý, cả sương mù và nước mưa cũng có thể cung cấp nước uống, có thể tận dụng nguồn nước từ thực vật, hoặc theo dõi hành vi của động vật xung quanh xem chúng tìm nguồn nước ở đâu.

Ngoài việc tìm nguồn nước, việc tìm thực phẩm cũng là một kỹ năng sinh tồn đứng hàng ngũ đầu tiên. Việc này có thể bao gồm săn bắn, câu cá… hay tìm các loại thực phẩm từ thiên nhiên như quả, củ, hoa… Hơn nữa, bạn nên trang bị khả năng nhận biết thực phẩm ăn được và tránh những thứ nguy hiểm đến cơ thể.

Kỹ năng bơi sinh tồn

Tiếp theo, một khả năng cần có trong danh sách kỹ năng sinh tồn đó chính là bơi lội. Nếu bạn chưa biết bơi, đây là thời điểm để bạn xem xét một cách nghiêm túc về việc học thêm. Bởi lẽ, có vô số tình huống nguy hiểm mà khả năng bơi sẽ giúp bạn tồn tại hoặc cứu giúp người khác.

Kỹ năng sinh tồn trên đảo hoang

Trong tình huống cô lập trên đảo hoang, với môi trường khắc nghiệt cùng với những khó khăn đáng kể là một thách thức thực sự. Để tự đối phó và tồn tại trong bối cảnh này, hãy cùng tìm hiểu về những kỹ năng sinh tồn trên đảo hoang quan trọng sau:

• Giữ tỉnh táo, bình tĩnh: Giúp bạn đối phó tốt hơn với áp lực căng thẳng, từ đó quan sát và phản ứng linh hoạt trong mọi tình huống.
• Quan sát và thu thập vật dụng cần thiết: Tận dụng tài nguyên từ môi trường xung quanh, thu thập cây cỏ, vỏ hải sản… có thể giúp bạn xây dựng nơi ẩn náu hoặc cung cấp thức ăn.
• Xử lý nước uống, thức ăn: Tìm kiếm thức ăn từ hải sản, thực vật, hoặc các loài động vật. Nên lọc nước uống từ nguồn tự nhiên và đảm bảo an toàn trước khi uống.
• Xây dựng nơi ẩn náu an toàn: Sử dụng các vật liệu tự nhiên như cành cây, lá, cỏ để xây dựng một nơi trú ẩn để bảo vệ khỏi thời tiết khắc nghiệt và loài động vật nguy hiểm.
• Biết cách phát tín hiệu cầu cứu: Sử dụng tín hiệu tạo ra âm thanh hoặc dấu vết để thu hút sự chú ý của người khác hoặc đội cứu hộ.
• Hạn chế để bản thân chấn thương: Tránh các tình huống nguy hiểm, sử dụng đúng cách các công cụ như dao, que và đừng nên tiếp xúc với các loài động vật có thể gây hại.
• Xử lý tình huống khi bị mắc kẹt trong đầm lầy hay cát lún: Trong trường hợp này, hãy nhớ rằng càng vùng vẫy bạn sẽ càng bị lún nhanh hơn, hãy tìm cách bám víu vào các vật thể xung quanh để tránh lún thêm.

Kỹ năng sơ cứu

Sơ cứu là một kỹ năng sinh tồn đặc biệt cần thiết trong môi trường hoang dã, giúp bạn bảo vệ cơ thể trong những lúc lâm nguy. Ở những khoảnh khắc quan trọng, kỹ thuật sơ cứu sẽ là một “ánh sáng phía cuối con đường” đưa chúng ta vượt qua phút giây nghìn cân treo sợi tóc.

Bên cạnh đó, kiến thức về cây thuốc tự nhiên cũng là một nguồn cứu cánh mà bạn cần biết để xử lý trong các tình huống khẩn cấp. Đó có thể là vết cắn động vật độc hại, gãy xương, đau tim, ngộ độc cho đến nhiễm trùng… Vì vậy, hãy trang bị cho mình những kiến thức này để tự tin đối phó với những tình huống nguy hiểm.

Kỹ năng tránh ngạt khi gặp hoả hoạn

Trong các tình huống cháy nổ, nguy cơ ngạt khói là mối đe dọa đáng kể có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Khói chứa nhiều khí độc như CO, CO2, axit hữu cơ khiến có thể thiếu oxy rất nguy hiểm tính mạng.

Khi xảy ra sự cố cháy, hãy lấy một tấm mền đã nhúng nước để quấn quanh cơ thể hoặc sử dụng khăn ướt che kín mặt, việc này giúp hạn chế hít thở các khí độc. Không những vậy, bình tĩnh là yếu tố quan trọng, bạn cần tìm lối thoát ra khỏi nguy hiểm bằng cách xác định đường thoát hiểm. Hãy nhớ, bạn đừng nên hoảng loạn và không chạy lên những nơi cao, vì khói thường tập trung ở phía trên, điều này có thể giúp bạn tránh hít phải nhiều khí độc hơn.

Kỹ năng xác định phương hướng, đường đi

Một kỹ năng sinh tồn nhỏ có thể giúp bạn xác định phương hướng khi không có la bàn trong tay đó là chỉ cần sử dụng lá cây và một chút nước. Đầu tiên, hãy đổ ít nước vào một cốc hoặc bất kỳ vật chứa nước nào, để mặt nước trở nên yên tĩnh và đặt cẩn thận chiếc lá lên mặt nước. Tiếp theo, bạn đặt một que kim nhẹ nhàng lên lá và đợi cho chiếc kim xoay theo hướng Nam – Bắc dựa trên từ trường của Trái Đất là hoàn thành.

Lời kết

Kỹ năng sinh tồn là một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày và cũng là yếu tố quyết định sự sống còn trong các tình huống khẩn cấp. Những kỹ năng cơ bản như tìm kiếm nước sạch, xây dựng nơi trú ẩn, tạo lửa, tìm thực phẩm và định hướng đều đóng vai trò quan trọng trong việc giữ an toàn và tự bảo vệ.

Học và áp dụng những kỹ năng này giúp chúng ta tự tin hơn trong việc đối mặt với các thử thách của cuộc sống và tạo điều kiện tốt hơn để sống sót và tồn tại trong môi trường tự nhiên hoặc trong các tình huống khó khăn. Hãy luôn chú trọng nâng cao kỹ năng sinh tồn của mình để trở thành người tự lực và có khả năng ứng phó với mọi tình huống đối diện.